هر آن چیز که باید در خصوص استومی بدانید !! جامع 2024

هر آن چیز که باید در خصوص استومی بدانید !! آپدیت علمی 2024

استوما چیست؟

꧁ostoma _ استوما꧂

کلمه استوما در اصل به معنای دهان یا ورودی است.
بیمارانی که تحت عمل جراحی استومی قرار می‏گیرند، روی شکم خود دهانه‏ ای به نام استوما دارند.
استوما در حقیقت قسمتی از روده است
که از شکم خارج شده
و توسط بخیه به جدار شکم ثابت می‏شود
و مواد دفعی بدن از طریق آن خارج می‏شود.

افرادی که تحت عمل جراحی استومی قرار می‏گیرند، قادر نیستند مانند افراد عادی دفع ادرار ومدفوع داشته باشند
و دفع، ادرار یا مدفوع، از طریق استوما صورت می گیرد.

استومی چیست؟

꧁ostomy _ استومی꧂

استومی به عملی گفته می شود که در آن، کیسه ای در میان شکم و استوما تعبیه می شود.

انواع استوما بر اساس شکل:

انواع استوما را نیز می‎توان بر اساس شکل آنها تقسیم بندی کرد.
مانند:
Stoma
Loop Stoma
Double-Barrel

استومی در مواقعی توصیه می شود که دستگاه گوارش مشکل حادی داشته باشد!

استومی معمولا در مواردی که دستگاه گوارش شما مشکل حادی داشته باشد و یا مواقعی که برخی اندام های خاص بدن برداشته می شوند توسط پزشک توصیه می شود. این موارد معمولاً شامل موارد زیر است:

• سرطان مثانه یا روده بزرگ
• تروما
• کرون یا کولیت روده
• دیورتیکولیت
• بی اختیاری در دفع

اولین نیاز بعد از جراحی استومی:

بعد از جراحی استومی مواد دفعی بدن که باید از بدن خارج شوند به داخل کیسه ای که در بیرون بدن است جمع می شود. این کیسه از جنس پلاستیک می باشد که با چسب به بدن وصل می شود. کیسه هم قابل تعویض است هم دورانداختنی و یکبار مصرف

اندام هدف استومی:

استومی را بر اساس معیارهای مختلف میتوان دسته بندی نمود.

1- اندام هدف‌: شامل بخش های مختلف روده بزرگ، روده کوچک، معده، کیسه صفرا و نای است.
2- نوع برش ایجاد شده طی جراحی
3- طول مدت استومی استومی ممکن است موقت یا دائمی باشد.

مزایای استومی چیست؟

در بسیاری از شرایط، جراحی استومی نجات دهنده زندگی است. در شرایط دیگر، این روش طیف گسترده ای از بیماری های گوارشی و ادراری را درمان می کند و به افراد کمک می کند تا کیفیت زندگی خود را به میزان قابل توجهی بهبود بخشند.

خطرات استومی چیست؟

مانند هر جراحی دیگری، پس از جراحی استومی نیز ممکن است عوارضی وجود داشته باشد. آنها می توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند و ممکن است شامل موارد زیر باشند:

اسهال: این در افراد مبتلا به استومی رایج است. برای مقابله با عوارض جانبی منفی، مایعات زیادی بنوشید. این به جایگزینی الکترولیت های از دست رفته کمک می کند و بدن شما را هیدراته نگه می دارد.

انسداد: این می تواند زمانی رخ دهد که غذاهایی که هضم آنها دشوار است در دستگاه گوارش گیر کنند. هنگامی که مایعات شفاف برای استراحت موقت روده خود می نوشید، انسدادها معمولاً خود به خود برطرف می شوند.

فتق: اگر دیواره شکم شما در اطراف استوما ضعیف شود، ممکن است دچار فتق شوید. فتق های استوما اغلب زمانی که بیش از حد بزرگ شدند نیاز به اصلاح جراحی دارند.

باریک شدن روزنه: اگر روزنه شما باریک شود، عبور مواد زائد از آن دشوار است. این وضعیت اغلب نیاز به ترمیم جراحی دارد.

پرولاپس: گاهی اوقات روده شما خود را از طریق استوما فشار می دهد. در برخی موارد، روده را می توان به عقب هل داد و با یک محافظ استوما در جای خود نگه داشت. در موارد دیگر، ممکن است به یک کیسه استومی بزرگتر یا اصلاح جراحی نیاز داشته باشید.

تحریک پوست: این شایع ترین عارضه برای افرادی است که با استومی زندگی می کنند. اگر کیسه استومی شما به درستی جا نمی گیرد، پسماندها می توانند از اطراف استوما نشت کنند و در نتیجه پوست قرمز یا خارش ایجاد شود. بسیاری از افراد هنگام تعویض کیسه از پودر استومی استفاده می کنند تا خطر تحریک پوست را کاهش دهند.

خون ریزی: جراحی استومی ممکن است در برخی موارد باعث خونریزی داخلی شود. اگر خون زیادی از دست برود، ممکن است نیاز به تزریق خون داشته باشید.

عفونت: دستگاه گوارش شما حاوی میلیون ها باکتری است. آنها می توانند در حین جراحی نشت کنند و باعث عفونت شوند. اگر این اتفاق بیفتد، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما این مشکل را با آنتی بیوتیک درمان می کند.

عدم تعادل الکترولیت: روده بزرگ آب، الکترولیت ها و مواد مغذی را از غذاهایی که می خورید جذب می کند. اگر روده بزرگ برداشته شود یا بای پس شود، می تواند باعث عدم تعادل الکترولیت شود. افرادی که روده بزرگ خود را برداشته اند، باید از پزشک خود در مورد نکات رژیم غذایی که به حفظ تعادل الکترولیت کمک می کند، بپرسند.

کمبود ویتامین B12: بعد از استومی، ممکن است مانند گذشته ویتامین B12 را جذب نکنید. این می تواند منجر به کم خونی شود. کمبود ویتامین B12 را می توان با مکمل ها درمان کرد.

سندرم رکتوم فانتوم: در برخی موارد، افراد نیاز به اجابت مزاج را احساس می کنند، حتی اگر راست روده آنها برداشته شده باشد. این وضعیت معمولا خود به خود برطرف می شود. با این حال، اگر درد همراه با سندرم رکتوم فانتوم دارید، پزشک شما می‌تواند مسکن‌هایی برای شما تجویز کند.

سندرم روده کوتاه: این به گروهی از مسائل ناشی از سوء جذب مواد مغذی اشاره دارد. افراد مبتلا به این بیماری نمی توانند به اندازه کافی آب، ویتامین ها و مواد مغذی مورد نیاز برای حفظ زندگی را جذب کنند. درمان سندرم روده کوتاه ممکن است شامل داروها، حمایت های تغذیه ای یا جراحی باشد.
ترشح رکتال: افرادی که دارای استومی هستند و هنوز کولون، رکتوم و مقعد دارند ممکن است متوجه ترشحات گهگاهی از رکتوم خود شوند. اگرچه این بیماری قابل درمان نیست، اما می توان با مراقبت مناسب آن را مدیریت کرد.

کلستومی چیست؟

کولوستومی colostomy سوراخی در شکم (دیواره شکم) است که در حین جراحی ایجاد می شود.

معمولاً به این دلیل نیاز است که مشکلی باعث می شود روده بزرگ به درستی کار نکند یا بیماری بخشی از روده بزرگ را تحت تأثیر قرار داده و باید برداشته شود.

انتهای کولون (روده بزرگ) از طریق این سوراخ در پوست وارد می شود تا یک استوما تشکیل شود. کولوستومی ممکن است فقط برای مدت کوتاهی (موقت) و شاید برای 3 تا 6 ماه مورد نیاز باشد. زمانی که بخشی از کولون برای استراحت و بهبودی مشکل یا بیماری به زمان نیاز دارد، ممکن است کولوستومی موقت استفاده شود. اما گاهی اوقات یک بیماری، مانند سرطان، جدی تر است و ممکن است کولوستومی تا پایان عمر (دائمی) فرد مورد نیاز باشد.

محل قرار گرفتن استومای کولوستومی روی شکم بستگی به این دارد که کدام قسمت از کولون تحت تأثیر قرار گرفته است. برخی از کلستومی ها بزرگ، برخی کوچک هستند. برخی در سمت چپ شکم، برخی در سمت راست، برخی دیگر ممکن است در وسط باشند. یک پرستار استومی زخم (پرستار WOCN یا WOC) یا جراح بهترین محل را برای استومای شما تعیین می کند. (پرستار WOC یک پرستار ثبت شده ویژه آموزش دیده است که از بیماران استومی مراقبت می کند و به آنها آموزش می دهد. این پرستار را می توان پرستار استومی نیز نامید.)

هنگامی که به یک استوما نگاه می کنید، در واقع به پوشش داخلی (مخاط) روده نگاه می کنید که بسیار شبیه پوشش داخلی گونه شما است. استوما صورتی تا قرمز به نظر می رسد. گرم و مرطوب است و مقدار کمی مخاط ترشح می کند.

شکل ظاهری استوما به نوع کولوستومی که جراح انجام می دهد و تفاوت های فردی بدن بستگی دارد. ممکن است در ابتدا بسیار بزرگ به نظر برسد، اما حدود 6 تا 8 هفته پس از جراحی به اندازه نهایی خود کوچک می شود. شکل گرد تا بیضی خواهد بود. برخی از روزنه ها ممکن است کمی بیرون بزنند، در حالی که برخی دیگر روی پوست صاف هستند.

بر خلاف مقعد، استوما فاقد دریچه یا عضله قطع کننده است. این بدان معنی است که شما نمی توانید دفع مدفوع از استوما را کنترل کنید، اما گاهی اوقات حرکات روده را می توان به روش های دیگری مدیریت کرد. هیچ انتهای عصبی در استوما وجود ندارد، بنابراین خود استوما منبع درد یا ناراحتی نیست.

کولستومی بر اساس محل برش روده بزرگ سه نوع دارد:

1- کولستومی صعودی: در ناحیه صعودی روده بزرگ انجام میشود. مدفوع خروجی از این ناحیه مایع و نرم است.
2- کولستومی عرضی: در ناحیه عرضی کولن ایجاد میشود. مدفوع خروجی از این ناحیه مایع و نرم است.
3- کولستومی سیگموئیدی: در ناحیه سیگموئید روده بزرگ ایجاد میشود. مدفوع خروجی از ناحیه سیگموئیدی قوام داشته و سفت است.

علل ایجاد کلستومی:

1- سرطان های روده بزرگ 
2- بیماری های مادرزادی دستگاه گوارش 
3- بیماری های التهابی روده بزرگ شامل کرون و کولیت 
4- آسیب های ناشی از ضربه به شکم 
5- انسداد روده 
6- عوارض دیررس اشعه درمانی 
7- اختلالات دفع شامل انواع بی‌اختیاری و یبوست مزمن

ایلئوستومی:

꧁ (Ileostomy) _ ایلئوستومی꧂

🔺️یک نوع عمل جراحی است
که انتهای ایلئوم یا روده کوچک به دیواره شکم وصل می شود.

🔺️ایلئوم ناحیه انتهایی روده کوچک است.
از طریق باز کردن دیواره شکم یا استوما، دهانه روده کوچک به بیرون هدایت شده و به سطح شکم بخیه می خورد.

🔺️پس از عمل بیمار همواره یک کیسه جهت جمع آوری مدفوع باید به همراه داشته باشد.

🔺️این عمل جراحی در مواقعی انجام می شود که روده بزرگ و یا رکتوم عملکرد درستی نداشته باشند.

🔺️اگر ایلئوستومی به طور موقت باشد، پس از بهبودی روده دوباره به داخل بدن وصل خواهد شد.

🔺️ولی در صورت ایلئوستومی دائمی، جراح رکتوم، روده بزرگ و مقعد را حذف می کند.

علل ایجاد ایلئوستومی:

🔺️ایلئوستومی در بیمارانی به کار می رود که دچار جراحت شدید روده بزرگ یا از بین رفتن روده بزرگ و یا نیازمند جراحی بروی روده بزرگ هستند و کسانی که مبتلا به بیماریهای التهابی روده کوچک و بزرگ می باشند.

🔺️در این روش دهانه روده کوچک در قسمت تحتانی طرف راست شکم قرار می گیرد.

✴ایلئوستومی موقت:

🔺️فرد تنها مدت کوتاهی استومیت است و پس از آن استوما مجددا به داخل شکم بازگردانده می شود.

🔺️استومی موقت عموما پس از حوادث و آسیب به احشا انجام می شود.

🔺️همچنین وقتی قسمتی از دستگاه گوارش نیاز به ترمیم داشته باشد، از ایلئوستمی موقت استفاده می شود.

🔺️مثلا در جراحی سرطان کلرکتال و پولیپ فامیلیال. ایلئوستمی موقت، معمولا با ایجاد یک استومای لوپی صورت می گیرد.

🔺️زمان برداشت استومای موقت به علت جراحی و شرایط بیمار بستگی دارد. حتی گاهی جراح ناچار است استومی موقت را به نوع دائمی تغییر دهد.

✴ایلئوستومی دائم:

🔺️اگر روده بزرگ برداشته شده باشد و یا اتصال به مقعد امکان پذیر نباشد، ایلئوستومی دائم انجام می شود. 

🔺️ایلئوستمی دائمی معمولا از طریق استومای انتهایی شکل می گیرد.

تفاوت کلستومی و ایلئوستومی:

⚀تفاوت بین کولوستومی و ایلئوستومی چیست؟

•✴در حالیکه کولوستومی از روده بزرگ ساخته می شود ، ایلئوستومی از روده کوچک ساخته می شود.

•✴ایلوستومی به طور معمول در سمت راست مشاهده می شود در حالی که کولوستومی در سمت چپ است.

•✴ایلئوستومی مدفوع مایع را بیرون می کشد در حالی که کلوستومی مدفوع تشکیل شده را بیرون می زند.

•✴ایلوستومی سرعت بالایی دارد در حالی که کولوستومی سرعت جریان کم دارد.

•✴ایلئوستومی کمی بیرون زده و در حالی که کلستومی در پوست سرخ می شود.

•✴ایلوستومی می تواند بیماران را کم آبی کند در حالی که معمولاً کولوستومی انجام نمی شود.

•✴میزان عفونت کولوستومی بالاتر از ایلئوستومی است.

یورستومی چیست؟

🔺️Urostomy ایجاد انحراف در مسیر دستگاه ادراری به وسیله جراحی است.

🔺️تمام یوروستومی‏ها ادرار را قبل از رسیدن به مثانه از طریق سوراخ استوما تخلیه می‏کنند و انواع مختلفی دارند.

علل ایجاد یورستومی:

⚀علل ایجاد یوروستومی

1⃣ سرطان مثانه ای که تا عمق عضله دیواره مثانه پیشرفت کرده باشد.
2⃣ اختلالات دفع شامل بی اختیاری ادرار
3⃣ ناهنجاریهای مادرزادی دستگاه ادراری
4⃣ عوارض دیررس اشعه درمانی
5⃣ آسیبهای ناشی از ضربه به دستگاه ادراری

تاثیرات موسیقی بر بیماران قبل از عمل جراحی استومی:

🔺️طبق مطالعات انجام شده در سال ۲۰۱۵ که برروی ۷۰۰۰بیمار صورت گرفت
نتیجه تحقیق بر این شد:

🔺️بیمارانی که قبل، حین و بعد از عمل جراحی به موسیقی گوش داده بودند، نسبت به آنهایی که به موسیقی گوش نداده بودند، درد و اضطراب کمتری تجربه کرده بودند.

🔺️گوش دادن به موزیک در هر شرایطی از درد موثر است، اما به گفته‌ی محققان، گوش دادن به موسیقی قبل از عمل جراحی، نتایج بهتری دارد.

🔺️بیماران بعد از گوش دادن موسیقی داروی کمتری برای تسکین درد خود مصرف کرده بودند.

🔺️در شرایطی که بیمار این اجازه را داشت خودش موسیقی مورد علاقه‌اش را انتخاب کند، حتی نتایج بهتری ثبت شد.

بهترین موسیقی ها برای کاهش اضطراب عمومی بدن، موسیقی های نزدیک به فرکانس 432 و 528 هرتز هستند.

برای دانلود این موسیقی های آرامش بخش می توانید در کانال ارتعاش مایند به آدرس تلگرامی ErteashMind@ مراجعه کنید.

منابع:

آموزش های شرکت ابتکار توسعه و درمان (واردکننده محصولات استومی بی بران)
ویکی پدیا
هلث لاین

آپدیت:

توضیحات علمی درج شده در مقاله به صورت دوره ای تحت بروزرسانی علمی قرار خواهند گرفت.
اولین نوشتار: 1402/12

ارتباط:

این مقاله با مقاله مربوط به انتخاب کیسه استومی در همین سایت به نشانی (-) ارتباط معنایی و کاربردی دارد.
برای مشاوره خصوصی و یا ارسال عکس برای تشخیص نوع کیسه کلستومی/یورستومی مصرفی می توانید با شماره های 06191011202 و 09363645458 ارتباط بگیرید.

دعـای خیــــــر:

از صمیم قلبمان برای بهبود وضعیت بیماران استومیت کشورمان دعا می کنیم و از خداوند منان درخواست بهبود وضعیت سلامت روانی و جسمانی این عزیزان را داریم.

نگاهی به دسته بندی محصولات استومی سایت ما (کلیک کنید)